Historia Giełdy Papierów Wartościowych
Źródło zdjęcia: commons.wikimedia.org Autor: Janusz JurzykPierwsza giełda papierów wartościowych w Polsce powstała 12 maja 1817 roku w Warszawie. Funkcjonowała ona wtedy jako „Giełda Kupiecka”, na której nie handlowano jeszcze akcjami, ale obligacjami i wekslami. Początkowo sesje odbywały się tylko raz w tygodniu i trwały zaledwie godzinę (od 12:00 do 13:00). Liczba sesji w tygodniu była stopniowo zwiększana, aż do 1994 roku, kiedy to wprowadzono czwartą z kolei sesję giełdową. Oprócz giełdy warszawskiej, w dwudziestoleciu międzywojennym na podstawie rozporządzenia Prezydenta o organizacji giełd uruchomiono także giełdy w Krakowie, Katowicach, Poznaniu i Wilnie, jednak to na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie koncentrowało się 90% obrotów. Pod koniec 1938 roku na GPW notowano już 130 instrumentów, w tym: obligacje, listy zastawne oraz akcje. W czasie swojego funkcjonowania GPW zmieniała lokalizację kilkakrotnie. Początkowo siedzibą giełdy był Pałac Saski, następnie gmach na rogu dzisiejszego placu Bankowego i ul. Elektoralnej, aż w końcu budynek przy ul. Królewskiej 14, w którym giełda działała aż do 1939 roku.
W momencie wybuchu II wojny światowej giełda papierów wartościowych w Warszawie została zamknięta i reaktywowana dopiero w 1991 roku. Pierwsze próby przywrócenia GPW podjęto już w 1945 roku, jednak w systemie gospodarki centralnie planowanej jej istnienie okazało się niemożliwe. Zmiana ustroju i odbudowanie gospodarki wolnorynkowej wymagało wprowadzenia nowych regulacji prawnych i organizacyjnych, czego głównym motorem była prywatyzacja oraz rozwój rynku kapitałowego. W reaktywowaniu giełdy istotną rolę odebrała Francja, a konkretnie Spółki Giełd Francuskich (fr. Société de Bourses Françaises) i Centralnego Depozytu SICOVAM, które udzieliły Polsce wsparcia merytorycznego i finansowego. Efektem tych prac było powstanie w lipcu 1990 roku projektu pierwszej ustawy regulującej publiczny obrót papierami wartościowymi w Polsce. Dnia 22 marca 1991 roku Sejm uchwalił ustawę Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych.
W październiku 1994 roku giełda papierów wartościowych w Warszawie została przyjęta do FESE, czyli Międzynarodowej Federacji Giełd Papierów Wartościowych (ang. Federation of European Stock Exchanges). Jeszcze w tym samym roku wprowadzono jeden z najważniejszych obecnie indeksów cenowych - indeks WIG20, a rok później - notowania ciągłe z użyciem komputera i terminali giełdowych. Już w 1996 roku kapitalizacja giełdy osiągnęła 20 mld zł, by w kolejnym roku tą wartość podwoić. W maju 1997 roku liczba rachunków inwestycyjnych przekroczyła milion. W 1998 roku wprowadzono do obrotu giełdowego pierwsze warranty oraz instrumenty pochodne, a także kontrakty terminowe na kurs USD. W 1999 roku warszawska GPW podpisała porozumienie o współpracy z giełdami w Londynie i Paryżu, a w 2000 roku po raz pierwszy udostępniono dane giełdowe w czasie rzeczywistym w Internecie. W maju tego samego roku wprowadzono do obrotu pierwsze certyfikaty inwestycyjne oraz wykorzystano system giełdowy WARSET.
W 2004 roku na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie zadebiutowała pierwsza spółka zagraniczna, a dwa lata później otworzono Forum Akcjonariat, czyli pierwsze targi dla inwestorów indywidualnych. W 2008 roku na GPW pojawiły się produkty strukturyzowane, a rok później, w sierpniu utworzono rynek NewConnect. Dnia 30 września 2009 roku rozpoczął swoją działalność kolejny, bardzo ważny rynek, mianowicie rynek instrumentów dłużnych CATALYST, prowadzony przez BondSpot. 9 listopada 2010 roku GPW stała się spółką publiczną notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W dniu 16 kwietnia 2011 roku Spółka obchodziła dwudziestolecie swojego istnienia, a w sierpniu 2011 roku pięciolecie istnienia rynku NewConnet oraz trzecią rocznicę uruchomienia rynku CATALYST. W dniu 15 kwietnia 2013 roku system giełdowy WARSET został zastąpiony przez nowy system informatyczny UTP (ang. Uniwersal Trading Platform).