-
Wszystko, co musisz wiedzieć o Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW)
Posiadanie oszczędności z pewnością przydaje się w trudnych momentach życiowych i znacznie ułatwia poradzenie sobie z konsekwencjami różnych życiowych niespodzianek. Niestety pomimo ogólnej świadomości na temat wagi oszczędzania niewiele osób decyduje się na taki krok obawiając się o zmniejszenie standardu życia. Jeszcze mniej osób interesuje się tematem inwestowania, ze względu na strach przed stratą. Mimo to, powszechnie wiadomo, że właściwie opracowana strategia zarządzania finansami powinna zawierać zarówno elementy oszczędzania, jak i inwestowania, gdyż w ten sposób odłożone pieniądze nie tylko nie stracą na wartości (np. na skutek inflacji) ale także „zapracują” na siebie generując dodatkowe zyski. Jednym z miejsc, gdzie można efektywnie inwestować wolne środki jest rynek kapitałowy, czyli Giełda Papierów Wartościowych.
Handel papierami wartościowymi odbywa się za pośrednictwem specjalnej formy rynku kapitałowego - giełdy, która organizuje obrót instrumentami finansowymi (np. akcjami). Na polskiej giełdzie wyróżnia się dwa podstawowe segmenty, tj.: rynek podstawowy oraz rynek równoległy. Na rynku podstawowym notowane są tylko największe i najbardziej płynne spółki, z kolei segment równoległy przeznaczony jest dla tych, którzy także chcą pozyskać środki z emisji akcji, ale nie są w stanie sprostać rygorystycznym wymogom rynku podstawowego.
Sam rynek kapitałowy składa się z dwóch, powiązanych ze sobą rynków, tj.:
1. Rynku pierwotnego, na którym za pośrednictwem banków lub domów maklerskich następuje sprzedaż nowo wyemitowanych akcji i obligacji,
2. Rynku wtórnego, na którym inwestor może nabyć papiery wartościowe od podmiotów innych, niż sam emitent.
Pozyskanie finansowania z rynku pierwotnego może przyjąć formę emisji publicznej lub emisji prywatnej (niepublicznej). Emisje te różnią się od siebie liczbą adresatów. Emisja prywatna nie może być skierowana do więcej niż 99 adresatów, a emitent papierów nie jest w jej przypadku zobowiązany do sporządzenia prospektu emisyjnego. Decydując się na zakup akcji w ofercie niepublicznej inwestor powinien mieć jednak pewność, że w przyszłości spółka przyniesie ponadprzeciętne dochody z dywidendy lub jej wartość znacznie wzrośnie. W przypadku oferty publicznej propozycja nabycia papierów wartościowych musi być skierowana do co najmniej 100 osób lub do nieoznaczonego adresata.
Najważniejszą częścią rynku wtórnego w Polsce jest Giełda Papierów Wartościowych (GPW). Giełda Papierów Wartościowych jest niezwykle cennym źródłem informacji dla każdej spółki giełdowej, ponieważ kształtowanie się kursu akcji stanowi rynkową wycenę jej wartości. Dzięki informacjom płynącym z GPW, spółka może podejmować decyzje dotyczące jej rozwoju lub emisji nowych papierów. Kurs akcji informuje również o koniunkturze gospodarki i danej branży, jako całości. Na GPW odbywa się więc swojego rodzaju weryfikacja i podsumowanie wszystkich działań poszczególnych spółek w minionym okresie oraz ich otoczenia marko- i mikroekonomicznego. Zbiorcze ukazanie zmian cen akcji wyselekcjonowanych spółek możliwe jest dzięki indeksom giełdowym, które wyrażają w punktach aktualną wycenę konkretnej grupy podmiotów. Wśród podstawowych indeksów giełdowych na GPW można wymienić najpopularniejsze indeksy główne: WIG20, WIG30, mWIG40, sWIG80 oraz indeksy sektorowe: WIG-banki, WIG-budownictwo, WIG-chemia, WIG-energia, WIG-media, WIG-informatyka, WIG-spożywczy. Najdłużej notowanym indeksem giełdowym jest indeks WIG, który obejmuje akcje wszystkich spółek notowanych na rynku podstawowym.
Historia Giełdy Papierów Wartościowych sięga 1817 roku, kiedy to o godzinie 12:00 rozpoczęła się pierwsza sesja. Z początku inwestowanie na giełdzie było dostępne jedynie dla nielicznych grup. Obecnie swoją przygodę z rynkiem kapitałowym może rozpocząć praktycznie każdy. W Polsce miejscem wirtualnego spotkania wszystkich, którzy chcą kupić lub sprzedać poszczególne walory jest Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, a obrót akcjami następuje w formie zdematerializowanej. Inwestowanie na giełdzie wymaga jednak otworzenia specjalnego rachunku inwestycyjnego (brokerskiego) za pośrednictwem domu maklerskiego. Warto tutaj zaznaczyć, że biura maklerskie w Polsce mogą mieć różne formy organizacyjno-prawne i działać np. jako spółki akcyjne, spółki z o.o., spółki jawne itp., nie mniej jednak wszystkie z nich muszą posiadać licencję Komisji Nadzoru Finansowego. Co więcej, domy maklerskie mogą funkcjonować zarówno w formie wyspecjalizowanych instytucji finansowych, których głównym celem istnienia jest właśnie obrót papierami wartościowymi (np. w Dom Maklerski X-Trade Brokers) lub banków, które w ramach swoich struktur wydzielają odrębne podmioty do transakcji na rynkach kapitałowych. Jednym z takich podmiotów jest dom maklerski PKO BP będący częścią jednego z największych banków w Polsce. DM PKO BP posiada w swojej ofercie zarówno rachunki maklerskie dla inwestorów prywatnych, jak i instytucjonalnych za pomocą których umożliwia inwestowanie w akcje spółek notowanych na giełdzie kilkunastu krajów. Innym polskim bankiem, który ma w swojej ofercie rachunek maklerski jest Alior Bank. Dom maklerski Alior Banku działa jako wydzielona organizacyjnie jednostka w strukturach Banku i oferuje pośrednictwo zarówno w transakcjach na rynku kasowym GPW, jak i na rynku New Connect. Osoba, która jest już klientem Banku może założyć rachunek maklerski w systemie bankowości internetowej zaledwie w kilka minut. Dość popularnym wśród inwestorów jest także dom maklerski Banku Ochrony Środowiska. DM BOŚ Bank jest polskim biurem maklerskim, które istnieje na rynku już od 1995 roku, a podstawowym obszarem jego działania jest pośrednictwo w obrocie papierami wartościowymi na rynku wtórnym oraz OTC – forex. Co więcej, BOŚ Bank oferuje rachunki inwestycyjne w postaci specjalnych pakietów, dzięki czemu możliwe jest ich dopasowanie do indywidualnych potrzeb i doświadczenia konkretnego inwestora. Jednym z ważniejszych i tańszych domów maklerskich jest biuro maklerskie mBanku. Biuro to pozwala na założenie rachunku inwestycyjnego bez wychodzenia z domu w systemie bankowości internetowej. Dzięki produktom oferowanym przez mBank klient ma możliwość inwestowania na giełdach w Warszawie, Nowym Jorku, Frankfurcie i Londynie, a także poprzez IKE oraz IKZE. Bank oferuje ponadto pełen dostęp do derywatów oraz możliwość inwestowania w walutach PLN, USD i EUR.
W siedzibie GPW odbywają się co roku liczne wydarzenia, mające na celu promowanie Giełdy Papierów Wartościowych i Polskiego Rynku Kapitałowego. Jednym z takich wydarzeń są cyklicznie organizowane dni otwarte GPW. Dni otwarte GPW to nie tylko możliwość zobaczenia, jak Giełda Papierów Wartościowych wygląda „od środka”, ale także szansa zapoznania się z zasadami jej funkcjonowania i wymiany poglądów na temat samego inwestowania. W ramach dni otwartych wszyscy uczestnicy, w tym zarówno inwestorzy początkujący, jak i zaawansowani mogą wziąć udział w różnego rodzaju warsztatach, debatach, wykładach i posiedzeniach, a także zapoznać się z aktualną ofertą GPW dzięki licznym stoiskom spółek publicznych i instytucji rynku kapitałowego zlokalizowanych w holu. Jak podkreślają organizatorzy, głównym celem, który przyświeca dniom otwartym GPW jest szeroko rozumiana edukacja oraz chęć pokazania, że Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie jest miejscem otwartym dla wszystkim, a inwestowanie wcale nie musi być trudne. Każdy, kto ma zamiar przyjść na dni otwarte GPW powinien najpierw dokonać rejestracji na stronie internetowej organizatora. Szczegóły związane z kolejnymi edycjami dni otwartych GPW można znaleźć w aktualnościach na oficjalnej stronie internetowej Giełdy Papierów Wartościowych.